بدن انسان برای سوخت و ساز به چربی نیاز دارد، اما میزان چربی خون در بدن باید در حد نرمال باشد. بالا رفتن مقدار کلسترول و یا تری‌گلیسرید از حد طبیعی سبب تجمع چربی در دیواره رگ‌ها و ابتلا به بیماری چربی خون می‌شود. مصرف غذاهای فست‌فودی، غذاهای چرب و سرخ شده و ناسالم سبب افزایش چربی خون خواهد شد.هیپرلیپیدمی انواع مختلفی دارد ؛ برخی ارثی (فامیلیال) هستند و برخی به دلیل نوع و شیوه زندگی ناسالم در همراهی بیماری مانند دیابت و فشار خون می باشد. چربی خون یک عامل خطر عمده برای بیماری‌های قلبی است و به هنگامی که شما سطح کلسترول مضر خود را کاهش می‌دهید می‌توانید خطر بیماری قلبی، حمله قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات را کاهش دهید.
علائم چربی خون یا هایپرلیپیدمی
لازم است بدانید معمولا افراد مبتلا به چربی خون بالا، علائمی را تجربه نمی‌کنند. با این حال، ممکن است افرادی که به طور ارثی یا خانوادگی دچار چربی خون بالا هستند رشد زائده‌های چربی و زرد در اطراف چشم‌ها و مفاصلشان( گزانتوم، گزانتلاسما) را تجربه کنند.
مهم ترین علامت چربی خون بی علامتی می باشد اما گاهی
افراد مبتلا به چربی خون علائم زیر را دارند، این علائم عبارتند از:
احساس سنگینی، خستگی یا کوفتگی در بدن.
خواب آلودگی.
سوزش و احساس افزایش حرارت بدن و کف پا
دردهای ناحیه ساق و کف پا
سردرد و سنگینی سر
خشکی و تلخی دهان.
سرگیجه و وزوزگوش.
سرگیجه و سنگینی سر، خواب آلودگی، تپش قلب بعد از مصرف غذاهای چرب و تسکین این علایم با خوردن آبغوره، آبلیمو یا سرکه.
افزایش تعریق بدن.
ورم و پف کردن صورت.
عوامل خطر برای هایپرلیپیدمی چیست؟
چندین عامل می‌تواند شما را در معرض خطر افزایش چربی خون قرار دهد، از جمله:
- سابقه خانوادگی کلسترول بالا
- کم‌‌کاری تیروئید
- چاقی
- نداشتن رژیم غذایی مغذی
- نوشیدن بیش از حد الکل
- ابتلا به دیابت
- کشیدن سیگار
مقدار طبیعی چربی خون
مقدار مناسب تری گلیسیرید کمتر از ۱۵۰ میلی گرم در دسی لیتر است.
مقدار مناسب کلسترول کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر است.
با یک آزمایش خون ساده شما می‌توانید مقدار لیپید خون (کلسترول و تری گلیسیرید) خود را اندازه گیری کنید. برای آزمایش سطح تری گلیسیرید و کلسترول، ۱۲ ساعت پیش از آزمایش خون چیزی به‌جز آب آشامیدنی نخورید
جهت کاهش چربی خون چه کنیم؟
- ورزش کردن:
- کاهش وزن:
- نکشیدن سیگار:
- پرهیز از مصرف غذاهای افزایش دهنده قند خون:
- مصرف غذاهای پرفیبر
- دوری از نوشیدن الکل
- آهسته خوردن غذا و خوب جویدن
- برای کاهش چربی خون به جای مواد سرخ کردنی مواد غذایی بخارپز یا کبابی استفاده کنید.
- از مصرف سیرابی، جگر، زرده تخم مرغ، چیپس، پفک، روغن جامد، بستنی، شیرینی و قند زیاد دوری کنید.
- شیر کم چرب مصرف کنید.
- به جای گوشت قرمز و پرچرب از گوشت‌های سفید مانند مرغ و ماهی استفاده شود.
- سیر خام و سبزیجاتی مانند کاهو و میوه‌هایی مانند گلابی، پرتقال، گریپ فروت و سیب مصرف کنید.
- مواد غذایی گیاهی مانند حبوبات، غلات، کدو، شوید مصرف کنید.
- مصرف روغن‌های گیاهی از قبیل: کانولا، ذرت و زیتون به جای روغن حیوانی
- از گیاهان دارویی مانند سیاه دانه، آویشن، سویا، گشنیز، سبزیجاتی مانند شوید، دم کرده لیمو عمانی و پودر زنجبیل استفاده کنید
مراجعه به پزشک
به عنوان نکته پایانی افرادی که سابقه چربی خون در خانواده دارند یا بیماری دیابت ، فشار خون ، کبد چرب و … دارند حتما باید آزمایش گرفته شده و در صورت بالا بودن تیتر آزمایشگاهی حتما به پزشک مراجعه کنند.
در نوع هایپرلیپیدمی فامیلیال خطرعوارض قلب و عروق و هم چنین التهاب پانکراس (پانکراتیت ) بیشتر بوده ، این افراد به دلیل افزایش زیاد LDL به رژیم غذایی و ورزش به خوبی پاسخ نمی دهند و شروع درمان دارویی تحت نظر پزشک از سکته قلبی سنین پایین در این افراد جلوگیری می کند.
آیا چربی خون بالا یک وضعیت موقتی است؟
هایپرلیپیدمی وضعیتی است که باید تا آخر عمر آن را مدیریت کنید. اغلب به بیماران توصیه می‌شود سبک زندگی سالم را ادامه دهند و آن را از عادات خود به شمار آورند. داشتن سبک زندگی سالم می‌تواند از ایجاد بسیاری از بیماری‌ها در آینده جلوگیری کند.
